Zamanda Bir Yolculuk Başlıyor: Topkapı Sarayı Müzesi Arşiv Hazine Binası
Topkapı Sarayı bünyesinde yer alan arşiv binası; İstanbul İli, Fatih İlçesi, 2 ada, 38 parselde, sarayın ikinci avlusu içerisinde yer almaktadır. arayın ilk inşasında yapılmış olan Matbah-ı Amire binalarının; mutfaklar, kiler ve bir fırından ibaret olduğu bilinmektedir. 1574 yılında mutfaklarda
çıkan yangın sebebiyle mutfak kompleksinin neredeyse tamamı yanmıştır. Kompleksin yeniden inşası sebebiyle, yangın öncesinde yapılan değişikliklerin içeriği ve tarihleri tespit edilememiştir. Matbah-ı Amire binaları içerisinde yer alan “Kiler-i Amire ve Yağhane Binası”, 1574 yangınında diğer mutfak yapılarıyla birlikte yanmıştır. Aylık olarak tutulmuş bir masraf defterinde; saray mutfağı, helvahane ve kilerin inşasıyla ilgili, 1574 yılı temmuz ayından, yeniden yapılış tarihi olan 1575 yılı mart ayına kadar devam eden çeşitli giderlerin listesi yer almaktadır. Defterde, yangından sonra Mimar Sinan'ın kileri ve mutfakları yeniden yapmakla görevlendirildiği bilgisi de yer almaktadır. Kiler-i Amire ve Yağhane binalarının, 1940'lı yıllarda avlu tarafındaki tek eğimli çatı örtüsüne sahip tek katlı ahşap karkas eklerinden arındırıldığı; 1960'lı yıllarda ise dış cidarı oluşturan yığma duvarları tutularak içeriden betonarme strüktürlü ve kiler bölümünde kısmi bodrum katlı olacak şekilde yeniden inşa edildiği bilinmektedir. Onarımlar esnasında, Kiler-i Amire ve Yağhane binaları arasındaki eyvanlı bölümü sınırlandıran yığma duvarların yıkıldığı ve yeni strüktürün inşasından sonra yeniden örüldüğü görülmektedir. Çatı örtüsü de bu onarımlar sırasında yenilenen binaların, bugünkü görünümüne o dönemde kavuştuğu anlaşılmaktadır. Kiler-i Amire ve Yağhane binası; kȃgir, iki katlı ve dikdörtgen planlıdır. Sadece sol yanda yer alan Aşçılar Mescidi’nin yanındaki kapıdan geçilen bölüm, bodrum kat ile beraber üç katlıdır. Yapının cephesi kaba yonu taş, üst örtüsü kırma çatı üstü kurşun kaplamadır. Cephede pencere etrafı kesme taş söveli, pencere ve kapı üstleri tuğla kemerlidir. Yapının kapı ve pencereleri ahşap malzemeden yapılmıştır. Kiler-i Amire ve Yağhane binalarının zaman içinde çeşitli onarımlardan geçtiği düşünülmekle birlikte, en kapsamlı onarım 1960'lı yıllarda gerçekleştirilmiştir. Sarayın müze oluşundan sonraki dönemlerde yapılan onarımda, binanın önündeki niteliksiz ahşap ekler kaldırılmış, yapı bir süre müzenin polis karakolu olarak kullanılmış, 1958 yılındaki onarımlardan sonra ise saray arşivi ve kumaş deposu haline getirilmiştir.
ALBA İNŞAAT olarak 2024 yılında başlayan restorasyon çalışmalarımız devam etmektedir.